ཡིག་མཛོད།

ལྷ་སའི་ཡིག་ཚགས་ནི་འདྲ་པར་རིགས་མང་པོ་དང་། ཞིབ་འཇུག ཚད་འཇལ་ཐིག་བླངས། བཟོ་བཀོད་ ཀྱི་ངོས་མཉམ་རི་མོ་བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། མ་འོངས་པར་ང་ཚོས་ངེད་ཅག་གི་རྩིས་མཛོད་དུ་དྲ་སྟེང་དུ་ བཙལ་འདྲི་བྱེད་ཆོག་པའི་འདྲ་པར་དང་ངོས་མཉམ་རི་མོ་མང་པོ་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། འདི་དག་ ཚང་མ་ནི་དམིགས་བཀར་གྱིས་བརྒྱབ་པའི་འདྲ་པར་ཡིན་པས། ཞིབ་འཇུག་མི་སྣ་དང་སྒེར་སྤྱོད་མི་སྣས་ འདི་རུ་བཀོད་པའི་གནས་རྙིང་གི་འདྲ་པར་དང་། རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ། ས་ཁྲ་བཅས་ལྟ་ཀློག་བྱས་ ཆོག བོད་ལྗོངས་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀུན་མཐུན་ལྷན་ཚོགས་སམ་ལྷ་སའི་ཡིག་ཚགས་ཚན་པ་ནི་ཁེ་ ཕན་རང་བཞིན་མི་ལྡན་པའི་རྩ་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་ཕྱིར། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་མ་རྩ་ལས་གཞན་པའི་རོགས་ སྐྱོར་མ་དངུལ་བླངས་མི་ཆོག་ལ། བླངས་པ་འང་ང་ཚོའི་ཚན་པ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གི་མཁོ་དངུལ་གྱི་གནས་ ཚུལ་དངོས་ལ་ལྟ་དགོས། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་རུ་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་དང་། འདྲ་པར། ས་ཁྲ་ སོགས་མར་ཕབ་ན། དེ་དག་གི་ཡོང་ཁུངས་གསལ་པོ་འགོད་རོགས།

གལ་ཏེ་ཁྱེད་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཞིག་གསོའི་ལས་ཚན་གྱི་ལག་རྩལ་སྙན་ཞུ་མཁོ་ན་འདི་རུ་རེ་ཞུ་བྱེད་ཆོག་ལ། ང་ཚོས་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་སྐོང་ངེས། གཞན་སླར་གསོའི་ལས་ཚན་ཁྲོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་ཞིག་གསོའི་ཉམས་མྱོང་དངོས་ལ་ང་ཚོ་སྤྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་ འདི་རུ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་དུས་དཀྱིལ་ནས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཨར་ལས་པ་དང་། ཤིང་བཟོ། རི་མོ་པ། རྡོ་བཟོ་བ་བཅས་མཁས་པ་དག་གིས་བཏོན་པའི་ཉམས་མྱོང་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་ ཡོད་པས། སྤྲོ་བ་ཆེ་བའི་མཁྱེན་ལྡན་དག་གིས་ལྟ་ཀློག་བྱེད་ཆོག ང་ཚོས་འདི་རུ་ལྷ་སའི་ཡིག་ཚགས་ ལས་ཚན་ལ་ལག་རྗེས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་བཞག་པའི་བློ་ལྡན་དག་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཞུ། ཁོང་ཚོ་ནི་གཤམ་གྱི་ས་ཁུལ་དང་རྒྱལ་ཁབ་འདི་དག་ནས་ཕེབས་པ་ཡིན། བོད་ལྗོངས་དང་། ཀྲུང་གོའི་ ཧང་ཀང་། འཇར་མན། ཕུ་ཐོ་ཡ་(Portuguese)འཇར་པན། ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་ལྷོ་མ། ནའོ་ཝེ། ཨ་མེ་ རི་ཀ ཁྲེ་ཁུ་(Czech)འབྲོག་པའི་ཚོ་བ་བཅས་ནས་ཡིན།

རྩིས་མཛོད་ཀྱི་ཤོག་ངོས་དང་མར་ཕབ་ཆོག་པའི་ས་ཁྲ་ཟུང་མཉམ་པོར་ཡོད་པས་གཟིགས་པར་བདེ་རུ་ བཏང་ཡོད། རྩིས་མཛོད་ཀྱི་ས་བཅད་སོ་སོ་ནི་གཤམ་གྱི་ཚད་གཞི་ལྟར་བཟོས་ཡོད།

དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་པ།

THFཨང་གྲངས། 1998ལོར་THFཡིས་བཟོ་བཀོ་ད་93ལས་(1994ལོའི་ལྷ་ས་ཡིག་ཚགས་ལས་ཚན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ ཞིབ་ཐོ་རྨང་གཞི་བྱས་པ) 76འདམས་པ་དང་། བཟོ་བཀོད་དོན་དྲུག་དེ་ནི་ལྷ་སའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་ གྲོང་མིའི་སྡོད་ཁང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དངོས་སུ་ཐོབ་པའི་སྐོར་ཁག་དང་པོ་ཡིན།

LCR(ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རིག་དངོས་ཅུས)ཨང་གྲངས། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གི་རིག་གནས་ཤུལ་རྫས་གཞུང་ལས་ཁང་གིས་བཀོད་པའི་གཞུང་ཕྱོགས་ ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཐོ་འགོད་ཨང་གྲངས་ཡིན།

ས་ཁྲ་རྙིང་པའི་ཨང་གྲངས། ཨོ་ཧྥུ་ནེ་ཐུ་འམ་ཕའེ་ཐུ་ཨོ་ཧྥུ་ཧྲི་ནེ་ཐུ་ཡིས་1948ལོར་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པའི་མི་སྣ་གཙོ་བོ།

དབྱིན་ཇིའི་མིང་།
དབྱིན་ཡིག་པར་གཞིའི་ཁྲོད་ཀྱི་རུས་མིང་དང་མིང་ནི་གཙོ་བོར་M,C,Goldsteinཡིས་"བོད་ཀྱི་དེང་ རབས་ལོ་རྒྱུས་"ནང་གླེང་པའི་བོད་མིང་ནས་ཐོན་པ་ཡིན།

གནས་ཡུལ།
ལྷ་སའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཁྲོམ་སྲང་གི་ས་མིང་ལྟར་ཡིན།

བཟོ་བཀོད་ཀྱི་ཁ་དོག
དཀར་པོ་དང་། དམར་པོ་། སེར་པོ། ཁ་དོག་ཅི་ཡང་མེད་པ་(སྤྱིར་བཏང་དབུལ་ཚང་གིས་ཁང་པ་ལ་ ཁ་དོག་བྱུགས་མི་འདུག)

བཟོ་དབྱིབས།
ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རིག་པ་ལྟར་ཡིན།
  (གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཁྲ་"བོད་ཀྱི་བཟོ་རིག་"ཤོག་ངོས་ནང་ཡོད་དུ།)

དུས་རབས།
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ནང་བསྐྲུན་པའི་དགོན་པ་དང་སྒེར་ཁང་དག་གི་བསྐྲུན་ལོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངང་ ཐག་གིས་ཆོད་སླ་མོད། འོན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱིས་དྲན་ངོར་མག་མོག་ཏུ་སྣང་པའི་ཁང་རྙིང་དེ་དག་གི་ བསྐྲུན་ལོ་གཏན་དུ་འབེབས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་དཀའ་བའི་གནས་སུ་གྱུར། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ ཆ་སྟེ་བྱ་འགུལ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གླེང་ཙམ་མམ་བྲིས་པའི་རྩོམ་རིག་ཁྲོད་ད་གཟོད་བདེན་དཔང་རེ་འགའ་ རྙེད་ཐུབ། གནའ་དགོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་ པའི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་རྐྱེན་དག་ཡི་གེར་བྲིས་ཡོད་པ་ལ་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་གཟབ་ནན་སྒོས་ཞིབ་ ལྟ་བྱེད་དགོས། སྟབས་བདེ་བའི་ཆེད་དུ། འདི་རུ་གུག་རྟགས་ནང་བཀོད་པའི་དུས་ཚང་མ་བཟོ་བཀོད་ ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་བརྒྱུད་དེ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་ འདིའི་ནང་བརྡ་འཕྲིན་ཡོད་ཚད་ང་ཚོས་འཚོལ་སྡུད་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཆ་གཞིར་བཟུང་པ་ཡིན།

བཟོ་སྐྲུན་ཞིབ་ཕྲ། བཟོ་བཀོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གསལ་འགོད་བྱས་པ་ནི་གཙོ་བོར་མི་ཀུན་གྱིས་བོད་ལྗོངས་བཟོ་བཀོད་སྒྱུ་རྩལ་ གྱི་འཕེལ་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱ་བར་ཕན་ཐོགས་པར་བསམ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་དེང་སྐབས་ཞིག་གསོ་བྱས་ པའི་ལས་ཀས་གདོད་མའི་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེར་བཟོས་ཚེ། ང་ཚོས་ཡང་བསྐྱར་ ལེགས་བཅོས་བྱ་ངེས།

ལོ་རྒྱུས་དང་ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་གལ་ཆེན། ཡང་ན་ལམ་ལུགས་བཅས་ཀྱི་བྱུང་བ་དག་འདི་རུ་གསལ་བྱེད་ མདོར་བསྡུས་ཙམ་བྱས་པ་ཡིན། དེ་མ་ཟད་ང་ཚོས་དམངས་ཁྲོད་བཟོ་བཀོད་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་པར་ དུ་བསྐྲུན་རྩིས་ཡོད་། ལྷན་རྒྱས་ཀྱིས་ང་ཚོར་རེ་བ་དང་བསམ་འཆར་འདོན་པར་དགའ་བསུ་བྱེད།

བཟོ་བཀོད་ཐིག་བླངས་པའི་ངོས་མཉམ་རི་མོ།
བཟོ་བཀོད་འདི་དག་རིམ་པར་ཚད་འཇལ་ཐིག་ལེན་བྱེད་པ་ནི་"ལྷ་སའི་མཁར་རྙིང་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཀའི་ ཚོ་ཆུང་"གི་འགན་ཁུར་ལས་གཅིག་ཡིན་ལ། ང་ཆོས་གཙོ་བོར་ཚད་འཇལ་ཐིག་ལེན་བྱས་པ་དག་ལ་ གཞིར་བཟུང་ནས་རི་མོ་འདི་དག་ལག་འབྲི་བྱས་པ་ཡིན། བོད་ལྗོངས་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀུན་ མཐུན་ཐེབས་རྩ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ས་གནས་རང་གི་རི་མོ་བ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆེད་མཁས། རོགས་སྐྱོར་ པ་དག་གིས་གྲུབ་པའི་མཉམ་འབྲེལ་ཚད་འཇལ་ཚོ་ཆུང་ལ་ཐོབ་པའི་གཞི་གྲངས་གཞིར་བཟུང་ནས་ལོ་ རྒྱུས་ལྡན་པའི་བཟོ་བཀོད་བརྒྱ་ལྷག་གི་ཇུས་འགོད་རི་མོ་དང་། འཕྲེད་བཅད་བླངས་གཟུགས། མདུན་ ངོས་རི་མོ་བཅས་འཚོལ་སྡུད་ལེགས་སྒྲིག་བྱས། "ལྷ་སའི་མཁར་རྙིང་"གི་དེབ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ ནང་ང་ཚོས་ཚད་འཇལ་གཞི་གྲངས་འགའ་བཀོད་ཟིན་པ་མ་ཟད། དེ་དག་སྒྲིག་ཨང་ཅན་དུའང་བཏང་ ཡོད། དེ་མིན་གཞན། ལྷ་སའི་ཡིག་ཚགས་ཁྲོད་དུ་ད་དུང་ཡང་སྔོན་གྱི་ལག་བྲིས་རི་མོ་དང་ཚད་འཇལ་ གཞི་གྲངས་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གནས་མང་པོ་ཚད་ འཇལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་མ་ཟད་ངོས་འཛིན་ཡང་མཛད་པས་རྟོག་བཟོ་བྱས་པའི་ཚད་འཇལ་ཐིག་ལེན་ གྱི་ཇུས་འགོད་རི་མོ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ།

འདྲ་པར།
འདྲ་པར་མང་ཆེ་བ་ནི་སྤྱི་ལོ་1991ལོ་ནས་སྤྱི་ལོ་2001ལོའི་བར་པར་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ལ་། འདི་དག་ ནི་ང་ཚོས་སྒྲིག་ཨང་ཅན་གྱི་འདྲ་པར་ཁྲི་ཕྲག་ལས་བདམས་པའི་དཔེ་མཚོན་ལྡན་པའི་འདྲ་པར་ཡིན། འདྲ་པར་ཡིག་ཚགས་ཀྱི་མིང་རེ་ལ་བརྡ་འཕྲིན་གྱི་རིགས་མང་པོ་འདུས་ཡོད། དཔེར་མ།
NGA56_se_94 ཁག་དང་པོ་ནི་ཁང་པའི་ཚབ་བྱེད་ཨང་རྟགས། ཁག་གཉིས་པ་ནི་རི་མོ། E ཡིས་ མདུན་ངོས་རི་མོ་མཆོན། 5ཡིས་འཕྲེད་བཅད་བླངས་གཟུགས་མཚོན། མདུན་གྱི་ཡི་གེས་ཁ་ཕྱོགས་ མཚོན། ཁག་མཐའ་མས་པར་གྱོན་སྐབས་ཀྱི་ལོ་ཟླ་མཚོན།

ལོ་རྒྱུས་མཚོན་པའི་འདྲ་པར།
བོད་ལྗོངས་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀུན་མཐུན་ཐེབས་རྩ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྙན་གྲགས་ལྡན་པའི་ལྷ་སའི་ ལོ་རྒྱུས་མཚོན་པའི་འདྲ་པར་མང་པོའི་ཁྲོད་བཟོ་བཀོད་འགའ་ཤས་གཏན་དུ་བབས་ཚར་ལ། མིག་སྔར། ང་ཚོས་ད་དུང་ཡང་གནའ་ཤུལ་གྱི་འདྲ་པར་མང་པོ་བཙལ་གྱིན་ཡོད་(ས་གནས་འདི་དག་ཉམས་པའི་ གནས་སུ་གྱུར་མོད)། དེ་མིན་གཞན།

ང་ཚོ་ནི་འདྲ་པར་རྙིང་པ་འདི་དག་གི་བདག་པོ་དང་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་སམ་ལབ་གླེང་བྱེད་པར་ཧ་ ཅང་དགའ་པོ་ཡོད། དཔེར་ན། སྐུ་འདས་པའི་ཞུག་ལེའུ་ཁྲ་སིན་གྱིས་བླངས་པའི་འདྲ་པར་དག་ལོ་རྒྱུས་ ལྡན་པའི་བཟོ་བཀོད་དག་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་པ་ལ་རོགས་རམ་ཆེན་པོ་ཐོབ། ཁོང་གིས་ཐུགས་སྒམ་པོས་ ང་ཚོའི་ལྷ་ས་ཡིག་ཚགས་ལ་གདོད་མའི་འདྲ་པར་མང་པོ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས།

དཔྱད་གཞི་ཡིག་མཛོད་ལ་གཟིགས་རོགས།